Dünyanin en önemli ulaşım araçlarından birisi kuşkusuz otomobillerdir. İnsanlar A noktasından B noktasına en hızlı şekilde gitmek için önce atları kullanmaya basladılar. Atların yerini ise zamanla benzin ile calışan motorlara yani otomobillere bırakmıştır. İlk dönemlerde otomobil sahibi olmak lüks iken bugün artık bir ihtiyaç haline gelmiştir. Otomotiv sektörü bugüne kadar bizlere hız, yakıt tasarrufu, güvenlik ve konfor vaadetmiştir. Ancak bu sektörün bugünlerde yeni bir trendi var; Otonom araçlar.
İnsanlık olarak karşı karşıya kaldığımız en büyük tehditlerden birisi şüphesiz küresel ısınmadır. Her ne kadar medya ve STK'lar tarafindan iklim değişikligi diye lanse edilse de Dünyamız her geçen gün korkunç hızla ısınıyor. Bunun en önemli sebeplerinden biri fosil yakıtlardır. Fosil yakıtların kullanımı tam olarak durdurulmasa da bu konuda calışmalar yapılıyor(!). Otomotiv sektörü, fosil yakıtların kullanımını azaltmak için elektrikli araçlar üretmeye basladı. Bu sayede hem ekonomik hem de cevre dostu aracları yaygınlaştırmaya çalışıyor.
Konuyu dağıtmayacağım. Elektrikli araba dediğimizde herkesin aklına otonom araçlar geliyor kuşkusuz. Otonom araçlar aslında temel baslık altında 2 gruba ayrılır.
Yarı Otonom Araçlar: Sürücüye yol boyunca yardım eden sistemlerin olduğu ama kontrolun ve sorumluluğun mutlaka sürücüde oldugu araçlardır. Mesela araçlarda bulunan şerit takip sistemi, hız sınırlayıcı, takip mesafesini koruma ve şimdilerde yeni cıkan araçlarda yer alan sürücünün uyuya kalması durumunda çeşitli yöntemlerle (kemerin otomatik olarak sıkması, araç içerisinde alarm çalması ve direksiyonun titremesi vb.) sürücüyü uyandıran sistemlerdir. Asagida esas olarak deginecegim bir onemli yardimci sistem Tesla'nin hayatımıza soktuğu belki de en muhteşem sistem: aracin kendi kendine gitmesi.
Tam Otonom Araclar: Tam otonom araç, sürücüye ihtiyaç duymaksızın aracı belirli noktadan istenilen noktaya sorunsuz bir şekilde götüren araçlara denir.
Bizler için devrim niteliği taşıyan gelişmiş bir teknoloji, aracın kendi kendine gitmesi. Bu sistem aslında ilk cıktığı zaman herkes bu araçlara tam otonom araç dediler ancak bu sistem diğerleri gibi (serit takip, hız sınırlayıcı gibi) yardımcı sistemlerden bir tanesidir. Cünkü bu özelliğin aktiv olmasi durumunda sürücünün yine de yolu takip etmesi gerekiyorç Takip etmediği durumlarda herhangi bir kazada sürücünün sorumluluğu tamdır. Bu sebeple bu araçlara tam otonom araç diyemiyoruz.
Tam otonom araçlar, yarı otonom aracların aksine hiçbir şekilde müdahaleye ihtiyaç duymadan belirlenen noktaya kazasız bir şekilde gidebilen araçlardır. Bu araclar piyasa sürülüp halkın kullanımına sunulmadı. En önemli nedenlerden birisi teknoloji her ne kadar hızlı gelişiyor olsa da hala güvenli değil, ikincisi ise herhangi bir kaza durumunda hukuken kimin sorumlu olduğu net olarak belli değil.
Ancak bütün bunlara rağmen Amerika San Fransisco'da iki taksi şirketi olan Waymo ve Cruise tam otonom yani sürücüsüz taksileri geceleri çalışabiliyordu. Daha sonra 10 Ağustos 2023 tarihinde Kaliforniya Kamu Hizmetleri Komisyonu (CPUC) bu "robotaksilerin" 24 saat hizmet vermesini onayladı.
Waymo ve Cruise taksilerin nasıl çalıştığını merak ediyorsaniz Life with faith isimli Youtube kanalında paylaşılan videoyu buraya tiklayarak izleyebilirsiniz. Kısaca anlatacak olursam bir telefon uygulamasından bu robotaksileri çağırıyorsunuz ve taksi geldiğinde biniyorsunuz. Bindiğiniz anda taksi belirlediğiniz lokasyona gidiyor ve sizi indiriyor. Size gelen taksinin içerisinde hic kimse bulunmuyor. İçerideki tek insan sizsiniz.
Bunun güvenli olmadığını düşünen San Fransisco sakinleri bu karara hem tepki
gösterdiler hem de protesto ettiler. Hatta orgutlenerek Safe Street Rebel ( Guvenli Sokaklar icin Isyan) isimli bir oluşum bile kurdular. Bu grubun amacı, robotaksi denilen tam otonom araçların trafikten çekilmelerini sağlamak. Tepkilerini robotaksilerin kaputuna trafik konisi koyarak gösteriyorlar. Çünkü trafik konisinin konulduğu yerde aracın hareket edebilmesi ve yönünü bulabilmesi için sensörler var ve bu sensörler kapatıldığında bu araçlar artık kullanılmaz hale geliyor. Güvenlik sebebiyle buna karşı çıkanların yanı sıra ekonomik anlamda karşı çıkanlarda var. Mesela UBER çalışanları tam otonom taksilerin kullanılmasına karşı çıkıyorlar çünkü ellerindeki iş imkanlarını yapay zekaya kaptırmak istemiyorlar. Devlete vergi vermek ve belirlenen prosedürleri uymak zorunda olan sarı taksilere karşı daha ucuz alternatifi ile çıkan UBER'in şimdi sarı taksilerin durumuna düştüğünü görmek...Hayatın cilvesi olsa gerek.
BURADA YAZILAN YAZILAR BİLGİ AMAÇLI OLUP YAZARIN GÖRÜŞLERİNİ İFADE EDER. HİÇBİR ŞEKİLDE HUKUKİ TAVSİYE NİTELİĞİ TAŞIMAMAKTADIR.
Comments