Değerli okurlarım hepinize merhabalar. Çoklu baro sistemi dün resmi gazetede yayımlandı. Bütün bu tartışmalara ve ülke gündemini meşgul eden çoklu baro sistemini sizlere ne olduğunu ve bu sistemin sağlıklı bir sistem olup olmadığını anlatmak istiyorum.
Baronun ne olduğunu kısaca tanımlayayım ve konuya öyle geçeyim. Baro kelime anlamı olarak Türk Dil Kurumuna göre ‘‘bir şehir veya bölge avukatlarının bağlı oldukları meslek kuruluşlarıdır’’. Baroyu ise kısaca tanımlayacak olursak avukatların, kayıtlı olduğu kamu kurumu niteliğindeki bir meslek kuruluşu diyebiliriz. Baronun görevi, avukatlık mesleğini geliştirmek, hukukun üstünlüğünü ve insan haklarını savunmak ve meslek ahlak ve saygınlığını korumaktır. Avukatların ve baroların, hakkın, hukukun, savunmanın ve insanın korunması için vardır. Baro başkanlarının siyasi görüşü, dini, dili, ırkı ne olursa olsun hepsi bir bütün halinde savunmanın bağımsızlığı için mücadele etmektedirler.
Getirilen çoklu baro sistemi ise birliği ve bütünlüğü bozabilecek bir sistemdir. Çünkü bu sistemle 5 binden fazla avukat olan bir ilde 2 bin avukat bir araya gelerek yeni bir baro kurabilir. Böylece çoklu barolar oluşmaktadır. Türkiye Barolar Birliği’nin 2019 verilerine göre sadece İstanbul’da kayıtlı avukat sayısı 46.052’dir. İstanbul’da kurulabilecek baro sayısını hayal edebiliyor musunuz ? Peki birden fazla baro olmasının bizler için ne gibi sakıncaları olabilir ? Gelin bunu size madde madde anlatayım.
· Kamu görevinin icrası bozulacak: Avukatlık bir kamu hizmetidir. Dolayısıyla avukatlar kamu görevini icra etmektedirler. Kamu görevi, din, dil, renk, siyasi görüş, felsefi inanç veya buna benzer ayrım gözetilmeksizin yerine getirilmesi gereken görevlerdir. Getirilen çoklu baro sistemiyle farklılaşma artacak ve ister istemez ayrışmalar ortaya çıkacaktır. Kişiler dini veya siyasi görüş çerçevesinde toplanacaktır. Bu yüzden kamu görevinden iyice uzaklaşılacaktır.
· Barolar bağımsızlığını yitirecek: Kurulacak olan baro hangi siyasi görüşe göre toplanırsa o siyasi partiye yakın olması muhtemeldir. Böylece evrensel hukuk kurallarına bağlı barolar yerine siyasete göre hareket eden parti baroları olacaktır.
· Barolar kamu yararına çalışmaktan uzaklaşacak: Çoklu baro sistemiyle barolar üye telaşı yaşayacaktır. Bir baro üye kazanırken diğer baro üye kaybedecektir. Bu halde barolar üye kaybetmemek için hukukun üstünlüğünü savunmaktan vazgeçecek ve sessizliğe bürünecek bu yüzden kamu yararına çalışmaktan uzaklaşacaktır.
· Meslek etiği zayıflayacak veya ortadan kalkacak: Çoklu baro sisteminde herkes için geçerli, soyut, şeffaf kurallar veya şartlar yaratmak çok mümkün olmayacaktır. Buda meslek etik ve kurallarının daha gevşek olacağı anlamına gelmektedir. Kimilerinde kimi suç disiplin cezası veya meslekten men etme cezası varken aynı suç bir başka baroda herhangi bir cezası olmayabilir veya meslekten çıkarma yerine disiplin cezası öngörebilir. Buda avukatlık meslek etiğinin, saygınlığının ve meslek kurallarının daha gevşek olacağı anlamına gelmektedir.
· Savunma bölünecek: Yargının 3 ayağında biri olan savunma, avukatların bölünmesiyle birlikte, savunma bölünecek ve halkın mahkeme huzurunda hak arama özgürlüğü de zedelenecektir.
· Barolar mali sıkıntı yaşayacak: Çoklu baro sistemiyle üye arayışına girecek olan barolar bir de mali sorunlarla uğraşacaktır. Ayakta kalmak için ve üyeleri bünyesinde tutmak için barolarını avantajlı(!) hale getirmeye çalışacaklardır. Üye sayısının azlığı ile mali kriz yaşayacak olan barolar, avukat tutacak parası olmayanlara avukat atamaya ilişkin kamu görevi yerine getiremeyecektir.
· Kamu yararı adına yerine getirdikleri görevleri artık getiremeyecek: Barolar kimi görevleri kamu yararına yapmaktadır. Bunlar kadın ve çocukların korunmasına ilişkin görevlerdir. Barolar, kamu yararına, kadın dernekleriyle birlikte çalışmaktadır. Çoklu baro sistemiyle kamu yararı büyük oranda kalkacağı için kadınların ve çocukların korunmasında derneklerin baro desteğinden yoksun kalmasına vesile olacaktır.
Bütün bunları ele aldığımızda kamu hizmeti olan avukatlığın çoklu baro sistemiyle kamu hizmeti veya kamu görevinden uzaklaştıracak ve bu savunma ve hak arama özgürlüğüne büyük engel teşkil edecektir.
Tekli baro sistemi Almanya, İsveç, Hırvatistan, İspanya, İtalya gibi birçok Avrupa ülkesinde bulunmaktadır. Getirilen çoklu baro sistemi sadece Anglo-Sakson hukukun egemen olduğu ABD, İngiltere gibi ülkelerde bulunmaktadır. Japonya’da da tekli baro sistemi var ancak sadece Tokyo’da bulunan baro özerk bir kararla bölünebilmektedir. Yine Belçika da tekli baro sistemi var ama kısmen de olsa dilsel farklılıklar yüzünden kısmen çoklu baro sistemi uygulanmaktadır. Hem komisyonda hem de mecliste görüşülürken hiçbir baro başkanına danışılmayarak hatta görüşmelere bile alınmayarak çıkarılan çoklu baro sisteminin ne kadar sağlıklı olacağı tartışmalıdır.
Bekleyip göreceğiz.
BURADA YAZILAN YAZILAR BİLGİ AMAÇLI OLUP YAZARIN GÖRÜŞLERİNİ İFADE EDER. HİÇBİR ŞEKİLDE HUKUKİ TAVSİYE NİTELİĞİ TAŞIMAMAKTADIR.